Państwowy Teatr Lalki „Tęcza” został założony w 1946 roku we wsi Tuchomie przez małżeństwo aktorskie – Elżbietę i Tadeusza Czaplińskich. Premierowym spektaklem była Szopka Polska– Ludwika Szczepańskiego wystawiona na Boże Narodzenie w 1946 r. Z początku był to rodzinny, prywatny teatr wędrowny, który wędrował ze swoimi spektaklami od wsi do wsi wozem zaprzężonym w konie, saniami, a później samochodem ciężarowym zakupionym w urzędzie likwidacyjnym. Wraz z upaństwowieniem teatru w roku 1966 teatr otrzymał stałą siedzibę w Słupsku, przy ul. Waryńskiego 2, gdzie mieści się po dziś dzień.

Na historię teatru złożyło się kilka pokoleń wybitnych twórców teatru lalkowego, jednak największy wkład w kształtowanie wizerunku artystycznego miała Zofia Miklińska – wieloletni dyrektor artystyczny. Za dyrekcji Zofii Miklińskiej i Stanisława Mireckiego (lata 1969 – 1991) w „Tęczy” zorganizowano kilka naukowych sesji poświęconych tradycji i ludowości w polskim teatrze lalek, wiele wystaw scenografii teatralnej, konkursów dla najmłodszej widowni.

W tym okresie zrealizowano szereg przedstawień nawiązujących do tradycji i kultury regionu pomorskiego, jak na przykład Od Polski śpiewanie J. Galewicza i M. Kossakowskiej, Kaszubi pod Wiedniem J. Karnowskiego, Damroka i Gryf N. Gołębskiej oraz Remus – rycerz kaszubski E. Mazurkiewicza. Interesujące wydaje się, że właśnie ten nurt tradycyjnych podań, legend oraz sztuk opartych na polskich obyczajach i obrzędach przez długie lata wyróżniał „Tęczę” z grona innych teatrów lalkowych w kraju.

W latach 1991-2015 dyrekcję Państwowego Teatru Lalki „Tęcza” pełniła Małgorzata Kamińska – Sobczyk, absolwentka wydziałów: aktorskiego i reżyserii PWST w Warszawie. W repertuarze teatru pojawiły się współczesne sztuki dla młodzieży Samobajka i Igraszki z bajką oraz przedstawienia obejmujące ważne problemy społeczne na przykład problem narkomanii (Podwórko marzeń) oraz problem uzależnienia od alkoholu ( Zaczarowany Krokus).

Od 1 września 2015 r. dyrektorem naczelnym i artystycznym PTL „Tęcza” jest Michał Tramer.

Od dnia założenia teatru do dnia dzisiejszego przygotowano 221 premierowych przedstawień. Widowiska te tworzyło wielu wybitnych reżyserów, scenografów, kompozytorów i animatorów. Warto przypomnieć chociażby takie nazwiska jak: Ali Bunsch, Rajmund Strzelecki, Adam Kilian – sztandarowe postaci polskiej plastyki teatralnej, Jerzy Derfel, Krzesimir Dębski, Katarzyna Gaertner, Witold Lutosławski, Jerzy Maksymiuk, Jerzy Stachurski – czołowi kompozytorzy, również wspaniali reżyserzy: Jan Dorman, Janusz Galewicz, Krzysztof Rau, Wojciech Wieczorkiewicz, Stanisław Ochmański.

Warto w tym miejscu wspomnieć o licznych nagrodach i wyróżnieniach, jakie „Tęcza” zgromadziła w ciągu 70 lat działalności.
Do najważniejszych należą:

• Grand Prix na VII Międzynarodowym Festiwalu Teatrów Lalek w Zagrzebiu w 1974 r. za spektakl Od Polski śpiewanie w reżyserii Zofii Miklińskiej,
• Srebrne Koziołki i nagrodę za reżyserię za spektakl Przed zaśnięciem w reżyserii Jana Dormana na Biennale Sztuki dla Dzieci i Młodzieży w Poznaniu w 1981 r.
• I nagrodę za sztukę Podwórko marzeń w Ogólnopolskim Konkursie na Sztukę dla Dzieci zorganizowanym przez Zarząd Główny Towarzystwa Zapobiegania Narkomanii w 1997 r.,
• Główną Nagrodę Krytyków w Ogólnopolskim Festiwalu Teatrów dla Dzieci i Młodzieży w Kłodzku w 1999r. za spektakl Baśń o…w reżyserii Małgorzaty Kamińskiej – Sobczyk,
• nagrodę za animację za spektakl Złote serce w reżyserii Małgorzaty Kamińskiej – Sobczyk przyznaną przez katowicki oddział ZASP na I Festiwalu Teatrów Lalek „Katowice – Dzieciom” w 2002 r.
• nagrodę GRAND PRIX za spektakl Metamorfozy w reżyserii Krzysztofa Rau na XXIII Międzynarodowym Festiwalu Teatrów dla Dzieci w Nabeul (Tunezja) w roku 2008.
• 3 nagrody: za najbardziej oryginalny spektakl, za najlepszą muzykę i najlepszą scenografię za spektakl Nieznośne Słoniątko (reż. Wiktor Klimczuk) podczas Międzynarodowego Festiwalu Teatrów Lalek „Złota Magnolia” w Szanghaju (Chiny) w roku 2014

Ponadto aż 16 przedstawień doczekało się nagrania dla I Programu Telewizji Polskiej.

Teatr „Tęcza” prezentował spektakle w następujących krajach: Rumunia, Niemcy, Ukraina, Rosja, Litwa, Białoruś, Słowenia, Czechy, Słowacja, Serbia, Estonia, Mołdawia, Włochy, Węgry, Finlandia, Turcja, Tunezja, Pakistan, Iran, Indie, Maroko, Łotwa, USA, Chiny, Auast, Austria.

W czerwcu 2001 roku „Tęczę” spotkało ogromne wyróżnienie: dzięki talentom organizacyjnym dyrektor Małgorzaty Kamińskiej – Sobczyk udało się zorganizować X Międzynarodowy Festiwal Teatrów Lalek Krajów Nadbałtyckich, który połączony z obchodami 55-lecia teatru stał się znakomitą okazją promocji miasta i regionu na arenie międzynarodowej.

Sukces festiwalu zachęcił organizatorów do opracowania formuły własnego festiwalu. Tak oto we wrześniu 2003 r . zorganizowano Międzynarodowy Festiwal Teatrów dla Dzieci i Młodzieży Krajów Kandydujących do Unii Europejskiej EUROFEST 2003, który trzy lata później przekształcił się w Międzynarodowy Festiwal Teatrów Lalek Krajów Unii Europejskiej EUROFEST 2006.

W roku 2009 odbył się II Międzynarodowy Festiwal Teatrów Lalek Krajów Unii Europejskiej im. Roberta Schumana EUROFEST 2009 , natomiast w roku 2012 kolejna jego edycja EUROFEST 2012. Przy okazji EUROFEST 2012 Teatr Lalki „Tęcza” powołał do życia Stowarzyszenie Europejskie Centrum Kultury Teatralnej dla Dzieci i Młodzieży EUROCENTRUM, którego celem jest krzewienie polskiej kultury teatralnej w Europie i promowanie dokonań europejskiego teatru dla najmłodszych w Polsce.

Obecnie jako najstarsza instytucja kultury na Pomorzu Środkowym kontynuujemy działalność naszych poprzedników. Prezentujemy spektakle, organizujemy konkursy, spotkania, prowadzimy lekcje i warsztaty teatralne, organizujemy wiele imprez artystycznych i charytatywnych na rzecz mieszkańców regionu pomorskiego.

Zapraszamy do BAŁTYCKIEJ BIBLIOTEKI CYFROWEJ.

Można tam obejrzeć nasze archiwalne zbiory plakatów oraz tworzone Wirtualne Muzeum Lalkarstwa.